Czym są trójdźwięki?
Trójdźwięki budujemy wybierając kolejno dźwięki z gamy oddalone od siebie o tercję. Tercja może być wielka lub mała (w muzyce to odległość 4 lub 3 półtonów, na gitarze podobnej ilości progów). W praktyce bierzemy co drugi dźwięk z gamy. Jeśli weźmiemy pod uwagę gamę durową C (jońska), to składa się ona z następujących dźwięków:
C D E F G A B
Jakie trójdźwięki możemy zbudować w tej gamie?
W myśl zasady budowy tercjami:
C E G, D F A, E G B, F A C, G B D, A C E, B D F
Skąd wiemy jakiego typu są te trójdźwięki ? Najpierw odległość pomiędzy pierwszy a drugim dźwiękiem: jeśli jest ona wielkości tercji wielkiej to akord jest durowy. W gamie durowej jońskiej taki przypadek występuje na 1 stopniu (od C), 4 i 5 stopniu (odpowiednio F i G).
Jeśli odległość między pierwszym a drugim dźwiękiem w akordzie jest równa tercji małej ( 3 półtony) wówczas mamy 2 przypadki:
– albo jest to akord molowy (wtedy odległość pomiędzy 2 a 3 dźwiękiem musi być równa tercji wielkiej)
– albo jest to akord zmniejszony ( wtedy odległość pomiędzy 2 a 3 dźwiękiem musi być równa tercji małej)
W gamie durowej jońskiej akordy molowe występują na 2, 3, i 6 jej stopniu ( w naszym przypadku są to akordy d, e , a moll). Trójdźwięk zmniejszony występuje tylko na siódmym stopniu naszej gamy (od dźwięku b).
Trójdźwięk zwiększony
Spośród podstawowych trójdźwięków można jeszcze wymienić jeden. Nie występuje w gamie durowej, ale występuje w innych gamach (np.: w mollu harmonicznym). Jest to akord zwiększony. Składa się on z dwóch tercji wielkich, czyli zarówno odległość pomiędzy 1 a 2 dźwiękiem, jak i pomiędzy 2 a 3 dźwiękiem jest równa 4 półtonom.
Jak zapisujemy trójdźwięki?
Nie ma jednego standardu, przedstawię te najczęściej używane:
– dur – przede wszystkim dużą literą (np.: „C”) , bardzo często dodaje się końcówkę „maj”
– moll – najczęściej małą literą, równie często dużą literą z dolnym podkreśleniem (np: C_) albo pisząc koło literki skrót od minor, czyli min (np.: C min). Można również spotkać zapis „Cm”
– zmniejszony (ang. Diminished) albo dodajemy skrót „dim” po dźwięku, częściej jednak stosujemy zapis , gdzie po dźwięku dodajemy u góry cyferkę zero (C0)
– zwiększony (ang. Augmented) dodajemy skrót “aug” po nazwie (Caug) czasem stosuje się również zapis C+, lub C5+, lub C#5. Wszystko to oznacza kwintę zwiększoną.
Podsumowanie
3 oznacza tercję małą – trzy półtony lub progi
4 oznacza tercję wielką – cztery półtony lub progi
Jak zwykle – jeśli coś jest niezrozumiałe, lub niedopowiedziane – zapraszam do komentowania i zadawania pytań.
Pozdrawiam serdecznie – Bronix
